Wbrew pewnym opiniom, lasy w Polsce mają się bardzo dobrze i wciąż ich przybywa. Gospodarka prowadzona przez leśników oparta jest na zasadzie zachowania trwałości i ciągłości użytkowania. Na leśnikach ciąży odpowiedzialność za stan lasów i ponoszą tę odpowiedzialność z pełną świadomością i zaangażowaniem. W myśl słów Mahatma Gandhi  "Świata nie dziedziczymy po naszych rodzicach, pożyczamy go od naszych dzieci".

Drewno

Co daje nam las? Przede wszystkim drewno. Racjonalna gospodarka prowadzona przez leśników w Polsce gwarantuje, że drewna nigdy nie zabraknie. Na miejsce ściętych drzew sadzi się bowiem nowe, które posłużą do produkcji drewna za kilkadziesiąt lat lub później. Choć czekać trzeba długo – w odróżnieniu od węgla i ropy – drewno jest surowcem odnawialnym, a więc najbardziej ekologicznym z możliwych!

Co roku w Polsce leśnicy sadzą pól miliarda drzew. Każda rębnia jest początkiem nowego pokolenia

Nic w przyrodzie nie żyje wiecznie, ale się przeobraża. Pobieranie pożytków na zrębach w postaci drewna następuje w okresie kiedy drzewo zaczyna proces starzenia się. Dla sosny w warunkach Nadleśnictwa Dobrzejewice jest to 100 lat. Taki wiekowy las stopniowo traci swoją stabilność. A drewno traci swoje właściwości. Zaczyna być podatny na choroby…nie nadaje się już do budowy domów, ani nawet na opał. Próchniejące drewno jest natomiast przydatne dla ekosystemu leśnego. Dlatego nie wszystkie drewno  z lasu jest w Polsce zabierane. Niektóre fragmenty lasu zostawia się do naturalnej śmierci (oddalone od szlaków turystycznych), a na zrębach pozostawia się kępy starodrzewi i pozostałości pozrębowe (gałęzie, igliwie itp.)

Krótko i zwięźle

Gospodarka leśna produkuje drewno. Tak jak rolnictwo hoduje zboża. Energetyka wytwarza energię. To nie wstyd, że potrafimy czerpać pożytki z lasu nie naruszając jego zasobów. Tak człowiek działał od czasów prehistorycznych. Tak wykorzystuje zwierzęta hodowlane, tak uprawia ziemię… Szkopuł w tym by robić to w sposób zrównoważony, bez szkody dla środowiska przyrodniczego.  

Rozejrzyj się dookoła siebie…na pewno znajdziesz przedmiot wykonany z drewna. 30 tyś zastosowań w tym m.in. papier, meble, więźby dachowe, opał. Ponad 370 tys. osób w Polsce ma pracę dzięki lasom.  Są to nie tylko leśnicy i drwale,  lecz także osoby zatrudnione w przemyśle drzewnym lub produkującym na potrzeby leśnictwa. Polska jest 10. największym producentem mebli, a 4. eksporterem mebli na świecie. Roczny eksport wyrobów polskiego przemysłu drzewnego, papierniczego i meblarskiego to 45 mld zł (10 proc. całego eksportu). Sektor leśno-drzewny wypracowuje ok. 2 proc. PKB. Głównym dostawcą surowca na polski rynek są Lasy Państwowe, które pokrywają ponad 90 proc. zapotrzebowania krajowego przemysłu i mieszkańców.

Oszczędzając papier chronisz drzewa?

Nie. Drewno, z którego wytwarza się papier produkowane jest z sortymentu, którą nazywa się powszechnie „papierówką". To drewno o średnich wymiarach długości około 2 metrów. Takie drewno powstaje z wycinki drzew w ramach pielęgnacji lasu. Młode, posadzone gęsto drzewka rosną. Na pustej jak dotąd powierzchni, korony małych drzew zaczynają się stykać i zaczyna tworzyć się mikroklimat lasu. W miarę jak rosną potrzebują coraz więcej miejsca. Bo z drzewami jak z marchewką. Marchewkę w pewnym etapie wzrostu trzeba „przerwać". A las trzeba przerzedzić. Drewno pojawia się wynikowo dopiero w dalszych fazach rozwoju lasu, w miarę jak drzewa grubieją. Takie przerzedzanie przez leśników drzew nie jest losowe. Każde drzewo do wycięcia ogląda leśnik i decyduje o jego losie. Drzewa chore, porażone grzybami, zasiedlone przez szkodliwe dla nich owady – wycina się. Ot, pielęgnacja lasu. Praca ta jednak kosztuje. Wyhodowanie zdrowego, stabilnego lasu kosztuje. Drewno jest jakby produktem pochodnym tych czynności. Czy papieru produkuje się więcej czy mniej, wycinkę w lasach, które dojrzewają trzeba robić.  Dla dobra lasu. Mało miejsca dla rozwoju drzew, to drzewa cienkie, które są nieodporne na wiejące wiatry czy padający śnieg. A to już prawa fizyki. Tak jak silna, gruba marchewka wymaga pielęgnacji ogrodnika, tak las wymaga opieki leśnika. On wie co robi.

Zbiór plonów

Tu jednak podobieństwa miedzy rolnictwem, a leśnictwem powoli się kończą. Rolnik sieje i zbiera plon w tym samym roku. Drewno dojrzałe „zbiera się" po (uśredniając) 100 latach jego hodowania, pielęgnowania, ochrony przed owadami, grzybami i pożarami. Leśnik musi rozsądnie gospodarować, by na to wszystko mieć środki.

Czym jest starość?

Oczywiście pozyskanie drewna uprzedza okres jego naturalnego rozpadu. Można hodować drzewa tylko po to by zgniły. Liczmy się jednak z tym, że koniec z papierem, meblami z drewna, domami… I dopłacimy do tego interesu słono. Z własnej kieszeni. Lasów w Polsce przybywa, ale jak dotąd możliwe jest to bez jakiejkolwiek pomocy finansowej ze strony państwa czy społeczeństwa. Wpływy do budżetów gmin z podatków leśnych to szansa na rozwój regionalny. Las jest niezwykle ważnym czynnikiem bezpieczeństwa ekologicznego kraju i ma to swoje przełożenie gospodarcze, choćby w przypadku spełnianej przez las roli przeciwpowodziowej.  To leśnicy ponoszą koszty udostępniania lasu dla społeczeństwa. Dotują parki narodowe. Reagują na klęski żywiołowe.

„Tylko państwo, jako właściciel, jest w stanie przez racjonalne gospodarowanie lasami uwydatnić wszystkie ekonomiczne, przyrodnicze i kulturalne korzyści, płynące z nich dla kraju.  Państwo, którego istnienie nie mierzy się wiekiem ludzkiego życia, które powołane jest do troski zarówno o dzisiaj, jak i o jutro bytu narodu i kraju."

Drewno to nie wszystko

Las to ekosystem. Umiejętne wycinanie i sadzenie by zapewnić ciągłość i różnorodność lasu to sztuka. Nauka i sztuka. Dzięki umiejętnym naśladowaniu przyrody skracamy naturalne procesy zachodzące w przyrodzie. Życie to ciągłe rodzenie, wzrastanie i umieranie.

Las jest miejscem życia tysięcy roślin i zwierząt. Ponad 80% polskich rezerwatów znajduje się na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe. Las to czyste powietrze, miejsce wypoczynku, (bezpłatne) jagody i grzyby.

Na leśnikach ciąży z jednej strony odpowiedzialność za wszystkie składniki przyrody, z drugiej zaś, na zapewnieniu ciągłości gospodarki drzewnej.

Nie da się tych funkcji rozdzielić. Na fragmentach można jedne funkcje uznać za główne inne za pobocze, ale współistnieją razem pomimo naszych obiekcji. Dla każdego las jest czymś innym. Dla rodziny drzewiarza to źródło utrzymania, dla turysty piękne widoki. Póki jesteśmy społeczeństwem różnorodnym, różnorodność funkcji lasu jest nieunikniona. Próba rozdziału tych funkcji, spowoduje powstawanie plantacji leśnych. Leśnicy wycinają drzewa by las trwał, a my byśmy żyli zdrowo i ekologicznie wykorzystując do tego celu drewno.