Asset Publisher Asset Publisher

Szkółkarstwo

Hodowla lasu obejmuje podstawowe zagadnienia wynikające z zachowania zasady ciągłości i trwałości lasu. Z prawidłową gospodarką hodowlaną ściśle związane jest nasiennictwo i hodowla selekcyjna. Chodzi o to by materiał sadzeniowy był wiadomego pochodzenia i dobrej jakości. Kolejnym etapem jest szkółkarstwo…

Nadleśnictwo Dobrzejewice posiada szkółkę leśną o nazwie „Bielawy" położoną w kompleksie leśnym obok (fot. Kamila Czajka)toruńskiego osiedla Rubinkowo.  Podzielona jest na część polową oraz kontenerową. Każdego roku w szkółce produkuje się ok. 7 milionów sztuk sadzonek. Większość stanowią podstawowe gatunki lasotwórcze: sosna, brzoza, dęby, świerk, buk, olsza, ale jest i: jabłoń, grusza, wierzba, modrzew, jarząb, głóg, klon, lipa, jesion, bez czarny, szakłak i inne, jak drzewa ozdobne: jodła jednobarwna, koreańska, żywotnik zachodni itp.


Szkółka „Bielawy" jest jedyną w regionie kujawsko-pomorskim szkółką leśna wyspecjalizowaną w produkcji sadzonek drzew z zakrytym systemem korzeniowym, w tzw. kontenerach. Uruchomiono ją w 2010 roku, przy wsparciu finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz dzięki środkom Funduszu Leśnego.

Szkółka leśna "Bielawy" jest jedyną szkółką na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu produkującą mikoryzowane sadzonki z zakrytym systemem korzeniowym.
Szkółka kontenerowa Bielawy w Nadleśnictwie Dobrzejewice jest w stanie wyprodukować nawet 8 milionów sztuk sadzonek sosny. Zaopatrzona jest w zblokowane tunele foliowe i specjalistyczną linię technologiczną firmy BCC.

(Fot. Bogusław Kashyna)W pełni zautomatyzowana linia do napełniania kaset z substratem i siewu umożliwia precyzyjny wysiew z góry określonej liczby nasion. Przyjęte w tej technologii produkcji sadzonek zblokowane pojemniki (wielodoniczki) swoją konstrukcją w maksymalnym stopniu zabezpieczają przed deformacją systemu korzeniowego (listwy, szczeliny, otwory wentylacyjne), a namioty zapewniają optymalne warunki mikroklimatyczne do rozwoju wysianych sosen. W celu maksymalizacji wykorzystania linii produkcyjnej sadzonki po ok. miesiącu intensywnego wzrostu przenoszone są na zewnętrzne pole zraszania. Namiot wypełniany jest natomiast kolejnymi obsianymi kasetami. Zarówno w tunelu foliowym jak i na polu zraszania, nawożenie i nawadnianie realizowane jest za pomocą ramp deszczujących.


Choć profil produkcji to jednoroczna, mikoryzowana sadzonka sosny pospolitej, szkółka kontenerowa wykorzystywana jest także do produkcji gatunków liściastych i innych iglastych – według potrzeb.


Dlaczego sadzonka kontenerowa?


Obecnie, kontenerowa sadzonka sosny wykorzystywana jest głównie do „zadań specjalnych": odnowień i zalesień szczególnie trudnych terenów, na przykład po klęskach żywiołowych, nie tylko z terenu RDLP w Toruniu. Każda sadzonka jest mikoryzowana, czyli zapewnia się jej wsparcie, sojusznika w postaci grzyba żyjącego w symbiozie z drzewkiem.

Przy produkcji kontenerowej nie bez znaczenia jest ograniczenie stosowania chemii na szkółce oraz tzw. logistyka: uniezależnienie akcji odnowienia lasu od panującej pogody i dynamiki wegetacji (sadzenie wiosenne i jesienne).
Sadzonkę kontenerową warto stosować także ze względów ekonomicznych. Stosowanie sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym wpływa na zmniejszenie rozmiaru i kosztów poprawek (zwiększa gwarancję udatności zakładanych upraw w stosunku do sadzonek z odkrytym systemem), daje to możliwość obniżenia ilości sztuk na hektar oraz skraca okres pielęgnacji gleby. Uprawy w Nadleśnictwie Dobrzejewice są tego najlepszym dowodem.
 


Hodowla lasu

Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

(Fot. Bogusław Kashyna)Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.


Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.
Przeczytaj więcej na stronie lasy.gov.pl

W Nadleśnictwie Dobrzejewice odnowienia obejmują rocznie ok. 170 ha. Bierzemy także udział w programie zwiększania lesistości kraju poprzez pomoc w sporządzaniu planów zalesieniowych dla prywatnych właścicieli gruntów rolnych – z każdym rokiem zalesiają oni coraz większe tereny. W poprzednim Planie Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa na lata 2004-2013 zalesiliśmy łącznie 257 ha nieprzydatnych rolnictwu gruntów rolnych i nieużytków.


Odnowienia możemy podzielić na odnowienia sztuczne, czyli sadzenie sadzonek lub wysiewanie nasion przez człowieka, oraz odnowienia naturalne, czyli zjawisko samoistnego powstania młodego pokolenia drzew pod okapem drzewostanu lub w jego sąsiedztwie.

W Nadleśnictwie Dobrzejewice odnowienia obejmują rocznie ok. 170 ha. Corocznie Nadleśnictwo Dobrzejewice pielęgnuje ok. 198 ha gleby w uprawach leśnych. Polega to na wykaszaniu chwastów wśród drzewek. Równocześnie wykonuje się cięcia pielęgnacyjne, które w zależności od wieku drzewostanu mają inny charakter i noszą inną nazwę: czyszczenia wczesne w okresie uprawy, czyszczenia późne w okresie młodnika, trzebieże wczesne w okresie dojrzewania drzewostanu oraz trzebieże późne w okresie dojrzałości drzewostanu.


Czyszczenia wczesne wykonujemy corocznie na obszarze ok. 79 ha, czyszczenia późne – na 227 ha, trzebieże (wczesne i późne) – na ok. 1430 ha.


Następną czynnością jest wprowadzanie sadzonek gatunków drzew i krzewów, które mogą stworzyć dolne warstwy drzewostanu. tzw. podszytu. Podszyt sadzony jest na siedliskach ubogich, gdzie z powodu niedoboru związków pokarmowych lub wody gatunki drzewiaste mają niewielką szansę wytworzenia dolnego piętra drzewostanu. W Nadleśnictwie wprowadza się ich minimum 4 ha rocznie.


Na siedliskach żyznych, zalesionych przed laty głównie sosną, wprowadzamy obecnie pod osłoną istniejącego drzewostanu dąb i buk. Podsadzeń i dolesień planuje się wykonać ok 29 ha rocznie.

W ubiegłym dziesięcioleciu obowiązywania Planu Urządzenia Lasu, Nadleśnictwo wprowadziło podszyt na 119 ha, zaś podsadzenia wykonano na powierzchni 121 ha.


Zasady hodowli lasu